Αν έχετε δει ταινίες με ψυχοθεραπευτές, μάλλον έχετε διαμορφώσει λανθασμένη αντίληψη για το τι γίνεται σε ένα γραφείο ψυχολόγου. Βεβαιωθείτε ότι, αντί των μύθων γνωρίζετε την πραγματικότητα, ώστε να μπορείτε να επωφεληθείτε από όλα όσα προσφέρει η ψυχοθεραπεία.
Μύθος #1
ΜΟΝΟ ΟΙ «ΤΡΕΛΟΙ» ΚΑΙ ΟΙ «ΔΙΑΤΑΡΑΓΜΕΝΟΙ» ΚΑΝΟΥΝ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
Τα συναισθηματικά προβλήματα ενίοτε εμφανίζονται ως σωματικά συμπτώματα. Όταν είμαστε σωματικά άρρωστοι, αναπτύσσουμε και νέα συναισθηματικά ζητήματα καταλήγοντας σε φαύλο κύκλο. Ωστόσο, ακόμα και στην εποχή μας, το στίγμα που συνδέεται με τη ψυχολογική υποστήριξη αποτελεί ισχυρό αποτρεπτικό παράγοντα για να επισκεφθούμε ψυχολόγο.
Η αναζήτηση βοήθειας όμως πρόκειται για ένδειξη ευφυίας.
Στην καθημερινή ζωή οι άνθρωποι αναζητούν ψυχοθεραπεία για διάφορους λόγους. Κάποιοι από αυτούς είναι:
(α) οι σημαντικές μεταβάσεις, ή μεταβολές της ζωής,
(β) οι απώλειες (απόλυση, ή παραίτηση από εργασία, διαζύγιο, κλονισμός υγείας και αντιμετώπισης ιατρικών ασθενειών, θάνατος ενός αγαπημένου, κ.α.),
(γ) ο γάμος και η απαιτούμενη εξισορρόπηση των απαιτήσεων μεταξύ οικογενειακών ευθυνών, εργασίας και γονικής μέριμνας,
(δ) το στρες και το άγχος (γενικευμένο, ή ως απόρροια των παραπάνω)
(ε) η κατάθλιψη,
(ζ) οι εθισμοί,
(η) η απόφαση για αλλαγή προβληματικών συμπεριφορών (π.χ. θυμός), για βελτίωση των τρόπων επίλυσης προβλημάτων & για βελτίωση των δεξιοτήτων στις σχέσεις.
Μύθος #2
Η ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ Ή ΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ, ΕΙΝΑΙ ΕΞΙΣΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΜΕ ΤΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΕ ΕΝΑΝ ΨΥΧΟΛΟΓΟ
Η πραγματικότητα είναι ότι η υποστήριξη από την οικογένεια και τους φίλους είναι όντως σημαντική. Ο ψυχολόγος δεν λειτουργεί αντίθετα, αλλά παράλληλα. Κατά συνέπεια, η βοήθεια που θα έχετε θα είναι περισσότερη και πληρέστερη από το να επιλέξετε να μιλήσετε μόνο με την οικογένεια ή/και τους φίλους σας.
Οι κοντινοί σας άνθρωποι έχοντας αφενός ήδη διαμορφωμένη άποψη για εσάς, και αφετέρου έχοντας δικά τους ζητήματα, που ενδεχομένως άπτονται των δικών σας, άθελά τους εξάγουν βιαστικά, και ίσως προκατειλημμένα συμπεράσματα, με «οδηγίες» και «συμβουλές» που εκ των πραγμάτων στερούνται αντικειμενικότητας, παρότι σας αγαπούν πραγματικά. Απλώς δεν γνωρίζουν «πώς» αλλιώς να σας σταθούν.
Οι τεχνικές που χρησιμοποιεί ο ψυχολόγος κατά τη διάρκεια της ψυχοθεραπείας έχουν αναπτυχθεί μετά από έρευνες δεκαετιών. Επομένως θα ωφεληθείτε από την προσφορά μίας διαφορετικής οπτικής και αντιμετώπισης από αυτή της οικογένειας ή των φίλων.
Οι ψυχολόγοι, με χρόνια εξειδικευμένης εκπαίδευσης, κατάρτισης και εμπειρίας, λειτουργούν ως εμπειρογνώμονες στην κατανόηση και την αντιμετώπιση σύνθετων προβλημάτων. Αναγνωρίζουν τη συμπεριφορά σας και τα μοτίβα της σκέψης σας με περισσότερη αντικειμενικότητα και ουδέποτε θα σας επικρίνουν.
Επιπλέον, επειδή με τον ψυχολόγο η σχέση πλαισιώνεται από το απόρρητο και την εμπιστευτικότητα, μαζί του μπορείτε να είστε απόλυτα ειλικρινείς, χωρίς να παραβλέψετε πληροφορίες που ίσως ντρέπεστε ή ανησυχείτε να αποκαλύψετε σε δικούς σας ανθρώπους. Στην πραγματικότητα, οι άνθρωποι συχνά λένε στους ψυχολόγους τους πράγματα που ποτέ δεν αποκάλυψαν σε κανέναν άλλο.
Εάν λοιπόν οι δυσκολίες σας συνεχίζονται χωρίς σημαντική βελτίωση, ίσως είναι καιρός να ζητήσετε βοήθεια από εκπαιδευμένο ψυχολόγο.
Μύθος #3
ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΒΕΛΤΙΩΘΕΙΤΕ ΜΟΝΟΙ ΣΑΣ, ΑΝ ΔΟΚΙΜΑΣΕΤΕ ΑΡΚΕΤΑ ΣΚΛΗΡΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΕΤΕ ΜΙΑ ΘΕΤΙΚΗ ΣΤΑΣΗ
Πράγματι πολλοί άνθρωποι προσπαθούν για εβδομάδες, μήνες ή και χρόνια να λύσουν τα προβλήματά τους μόνοι τους πριν ξεκινήσουν την ψυχοθεραπεία. Στο τέλος όμως διαπιστώνουν ότι αυτό δεν αρκεί. Σκεφτείτε ότι και οι ψυχολόγοι πριν αρχίσουν να εξασκούν το επάγγελμά τους, κάνουν ένα εκτενές πρόγραμμα ψυχοθεραπείας, ώστε να επιλύσουν ζητήματά τους.
Η απόφαση να ξεκινήσετε ψυχοθεραπεία δεν σημαίνει ότι έχετε αποτύχει. Το να θεραπεύσετε τον εαυτό σας είναι εξαιρετικά δύσκολο. Στην πραγματικότητα, έχοντας το θάρρος να φτάσετε και να παραδεχτείτε ότι χρειάζεστε βοήθεια, είναι ένα σημάδι δύναμης παρά αδυναμίας – και το πρώτο βήμα προς το να νιώσετε καλύτερα.
Μύθος #4
ΟΙ ΨΥΧΟΛΟΓΟΙ ΑΠΛΑ ΣΑΣ ΑΚΟΥΝ ΝΑ ΠΑΡΑΠΟΝΙΕΣΤΕ, ΟΠΟΤΕ ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΠΛΗΡΩΝΕΤΕ ΚΙΟΛΑΣ;
Αυτό που θα συμβεί στην διάρκεια της ψυχοθεραπείας είναι ότι ο ψυχολόγος θα αρχίσει τη διαδικασία ζητώντας σας να περιγράψετε το πρόβλημά σας. Αυτό θεωρείται ως σημείο εκκίνησης και αναμφισβήτητα θα περιέχει και «παράπονα». Παράλληλα όμως θα συγκεντρώσει σχετικές πληροφορίες για το ιστορικό σας, την εξέλιξη και τις συνέπειες των προβλημάτων σας, στοιχεία για άλλους σημαντικούς τομείς της ζωής σας, καθώς και τους τρόπους με τους οποίους έχετε προσπαθήσει να αντιμετωπίσετε τις ανησυχίες σας.
Η ψυχοθεραπεία είναι συνήθως μια αλληλεπιδραστική, συνεργατική διαδικασία βασισμένη στον διάλογο και την ενεργό συμμετοχή σας για την επίλυση των ζητημάτων σας. Κάποιες φορές ο ψυχολόγος ίσως σας αναθέσει «ασκήσεις» ώστε να εφαρμόσετε νέες δεξιότητες και να μάθετε περισσότερα για ένα συγκεκριμένο θέμα. Μαζί εσείς και ο ψυχολόγος σας θα εντοπίσετε προβλήματα, θα θέσετε στόχους και θα παρακολουθείτε την πρόοδό σας.
Μύθος #5
ΕΝΑΣ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ ΑΠΛΑ ΑΠΟΔΙΔΕΙ ΟΛΑ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΑΣ ΣΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΣΑΣ Ή ΤΙΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΣΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ
Η αλήθεια είναι ότι ένα σημαντικό στοιχείο της ψυχοθεραπείας είναι η εξερεύνηση εμπειριών παιδικής ηλικίας, αλλά και σημαντικών γεγονότων που επηρεάζουν τη ζωή σας. Η αναφορά πληροφοριών από το οικογενειακό ιστορικό σας μπορεί να φωτίσει τα «γιατί» έχετε τις αντιλήψεις που έχετε, τα συναισθήματά σας, τις τρέχουσες στρατηγικές αντιμετώπισης ζητημάτων, και να δείτε τα μοτίβα συμπεριφοράς που έχετε αναπτύξει και εφαρμόζετε. Ο λόγος για τον οποίον θα κοιτάξετε προς τα πίσω δεν είναι για να κατηγορήσετε, αλλά για να κατανοήσετε καλύτερα το παρόν σας και να κάνετε ευκολότερα θετικές αλλαγές για το μέλλον. Άλλωστε και η συμπεριφορά των γονιών σας εκπορεύεται από το δικό τους παρελθόν.
Παράλληλα, αν ο ψυχολόγος σας χρησιμοποιεί την «εκλεκτική – συνθετική» μέθοδο ψυχοθεραπείας, ή την θεραπεία σχημάτων (που προσωπικά τις θεωρώ ιδιαίτερα αποτελεσματικές), θα λάβει υπ’ όψη του τόσο το παρελθόν σας, όσο και τις παρούσες σκέψεις και συμπεριφορές, ώστε να έχετε μία πλήρη εικόνα και να μπορέσετε να γνωρίζετε τα «γιατί» σχετικά με τις τρέχουσες προβληματικές συμπεριφορές, και με τον ρυθμό που εσείς θα επιλέξετε, να υιοθετήσετε και να ενσωματώσετε τεχνικές που θα σας βοηθήσουν να δείτε ουσιαστική βελτίωση στο συντομότερο χρονικό διάστημα.
Μύθος #6
ΘΑ ΧΡΕΙΑΣΤΕΙ ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΕΤΕ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΙΑ ΠΟΛΛΑ ΧΡΟΝΙΑ Ή ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΣΑΣ
Ο στόχος του ψυχολόγου σας δεν είναι να σας κρατήσει ως πελάτη για πάντα, αλλά να σας εφοδιάσει με «εργαλεία» ώστε να αξιοποιήσετε τις δικές σας δυνάμεις, τις δικές σας ικανότητες και να λειτουργείτε καλύτερα από μόνος σας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα ξεκινήσετε την διαδικασία ανάκαμψης από ότι σας προβληματίζει, μετακινούμενοι από το συναίσθημα της απελπισίας σε μία ρεαλιστική προοπτική.
Το χρονικό πλαίσιο θα μπορέσετε να το συζητήσετε στις αρχικές συναντήσεις κατά την ανάπτυξη ενός θεραπευτικού σχεδίου.
Θυμηθείτε ότι η ψυχοθεραπεία είναι μια πολύ εξατομικευμένη διαδικασία κι ο καθένας κινείται με διαφορετικό ρυθμό κατά τη διάρκεια της ψυχοθεραπείας.