Έχει τύχει να πρέπει να διασχίσετε μία αίθουσα με κόσμο; Να πάτε σε ένα εστιατόριο βράδυ που είναι γεμάτο παρέες, αλλά εσείς να τρώτε μόνος; Να μιλήσετε σε μία επαγγελματική συνάντηση με απαιτητικό ακροατήριο, ή να θέλετε να πείτε μία αντίθετη γνώμη στον αγαπημένο σας; Σκέφτεστε «πώς» θα σας χαρακτηρίσουν συνάδελφοι, συμφοιτητές, φίλοι, και άγνωστοι; Τελικά μήπως μένετε πίσω διότι το «πώς σας βλέπουν/κρίνουν» οι άλλοι, σας παραλύει;
O φόβος αυτός είναι αναπόσπαστο μέρος των ανθρώπινων βιωμάτων που μας ακολουθούν από το πολύ μακρινό παρελθόν. Οι άνθρωποι ωστόσο είμαστε όντα κοινωνικά. Θέλουμε να ανήκουμε σε ομάδες, αλλά παράλληλα γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι, οικογένεια, συνεργάτες, φίλοι, σχέσεις, έχουν προσδοκίες από εμάς. Αν πιστεύουμε ότι μεταξύ τού τι κάνουμε και τού τι περιμένουν οι άλλοι από εμάς υπάρχει έλλειμα, κι αν πρωτίστως η οικογένειά μας δεν μας έμαθε πώς να το διαχειριζόμαστε, και πώς μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε, αυτό θα μας κάνει να νιώθουμε ανεπαρκείς. Και εάν δεν βρούμε μόνοι μας μηχανισμούς να το καταπολεμήσουμε, η μειονεξία θα εδραιωθεί. Έτσι, ο φόβος μας για τις απόψεις των άλλων ανθρώπων θα μετατραπεί σε μια παράλογη εμμονή, με αρνητικές επιπτώσεις που θα παρεισφρήσουν και σε άλλους τομείς της ζωής μας.
Κατ’ αρχήν πρέπει να αναλογιστείτε «γιατί» σκέφτεστε έτσι, και κατ’ επέκταση «γιατί» ενεργείτε έτσι. Ακόμα κι αν νομίζετε ότι «έτσι είσαστε» κι ότι αυτός είναι ο χαρακτήρας σας, τα καλά νέα είναι ότι αν αποφασίσετε να δράσετε (στάδιο #1) υπάρχουν εύκολοι τρόποι για να διαφοροποιήσετε πολλά!
Στο στάδιο #2, θα δουλέψετε πάνω στην αυτογνωσία. Μην αποθαρρυνθείτε από την λέξη και φανταστείτε κάποιο ατέρμονο ταξίδι ετών στα άδυτα της ψυχής. Εδώ γίνεται μία ουσιαστική αναδρομή στο παρελθόν για να εντοπίσουμε, αν δεν το ξέρουμε ήδη, «πώς, πότε και πού» μάς έχει «καρφωθεί» το ότι δεν μπορούμε να τα καταφέρουμε. Αυτό θα μας κάνει να αποκτήσουμε την γνώση για το ποιες πεποιθήσεις βρίσκονται ακριβώς κάτω από την επιφάνεια των σκέψεων και των ενεργειών μας.
Μόλις σιγουρευτούμε για το τι έγινε στο παρελθόν, πάμε στο 3ο στάδιο. Ξεκινάμε να μαθαίνουμε πώς να πατάμε πιο γερά και πώς να αναπτύξουμε την εμπιστοσύνη προς τον εαυτό μας ώστε να αναδυθεί το τι μπορούμε να κάνουμε. Πολλές φορές σε αυτό το σημείο υπάρχουν αντιστάσεις. Αναμενόμενο, διότι μέσα σας ακούτε ακόμα όλους όσους σας έχουν φρενάρει και, αν και βλαπτικές αυτές οι φωνές, σάς είναι οικείες.
Η ψυχοθεραπεία όμως προσφέρει και αυτή οικείο και ασφαλές περιβάλλον. Είναι η γέφυρα πάνω στην οποία θα εκφράζετε και θα δοκιμάζετε ό,τι σας τρομάζει. Και σιγά – σιγά, στον δικό σας ρυθμό, θα ασκηθείτε στο να απομακρυνθείτε από την γέφυρα, ώστε να περπατήσετε την ζωή σας επάξια.
Στο 4ο στάδιο θα κατορθώσετε να αναπτύξετε φράσεις – κλειδιά από τις οποίες θα μπορείτε να πιάνεστε όταν κάτι πάει να στραβώσει. Πιστέψτε με, ακόμα κι αν κάποιος δείχνει υπερ-σίγουρος, τα επίπεδα της εμπιστοσύνης που έχει στον εαυτό του ενίοτε κυμαίνονται και οι περισσότεροι άνθρωποι δεν αποβάλλουν ποτέ εντελώς τον φόβο της έκθεσης. Απλώς γνωρίζουν πώς να μην επιτρέπουν σε τρίτους να τους επηρεάζουν. Όπως λέω στους θεραπευόμενούς μου: αφού δεν αφήνετε έναν τρίτο να σας γδύσει και να σας φορέσει τα ρούχα του, γιατί να του επιτρέπετε να σας αφαιρέσει την εμπιστοσύνη στον εαυτό σας και να σας φορέσει τις δικές του ιδέες;
Ο φόβος της έκθεσης υπονομεύει την ικανότητά μας να πορευτούμε όπως επιθυμούμε και το αποτέλεσμα θα είναι να απέχουμε από την ζωή που θέλουμε να δημιουργήσουμε. Η ώρα να σταματήσετε να βλάπτετε τα ταλέντα σας, τις δυνατότητές σας, την αξία σας είναι τώρα.